تباین جزئیتباین جزئی یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به معنای عدم اجتماع دو مفهوم کلی در برخی مصادیق است. ۱ - توضیح اصطلاحتباین جزئی، عدم اجتماع دو مفهوم کلی در بعضی از موارد (مصادیق) است؛ خواه در موارد دیگر اجتماع کنند یا نه؛ پس تباین جزئی شامل تباین کلی و عموم و خصوص من وجه می‌شود، زیرا عموم و خصوص من وجه، قطعاً در بعضی از مصادیق، اجتماع نخواهند کرد و دو کلی متباین، تباین جزئی هم دارند، ازاین‌رو تباین جزئی، نسبت جدیدی در مقابل نسب اربعه نیست، بلکه جامع بین عموم و خصوص من وجه و تباین کلی است. [۳]
مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۷۶.
[۵]
قطب‌الدین رازی، محمد بن محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۶۵.
[۶]
خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۹۰.
۲ - مستندات مقالهدر تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد. • مظفر، محمدرضا، المنطق. • تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق. • سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة. • خوانساری، محمد، منطق صوری. • قطب‌الدین رازی، محمد بن محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه. ۳ - پانویس
۴ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «تباین جزئی»، تاریخ بازیابی۱۳۹۵/۱۲/۳. |